16 OCAK 2022 CUMHURİYET PAZAR BULMACASI SAYI : 1867

ABD İÇKİ YASAĞI (PROHIBITION)

Yıllar Önce ABD’deki Başarısız Alkol Yasağı Denemesi ve Yol Açtığı Büyük Sorunlar

1920 yılında ABD’de uygulanan alkol yasağı, hikayesi ve sebep olduğu sorunlar dolayısıyla 20.yüzyılın en ilginç yasaklarından bir tanesi. Yasaklamanın asla mantıklı bir çözüm olamayacağının da başka bir kanıtı…

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki alkol yasağı dönemi ya da "Prohibition" dönemi (Prohibition Era, yani "Yasaklanma dönemi"), 1920'den 1933'e kadar On Sekizinci ABD Anayasası Değişikliği doğrultusunda ülke çapında alkolün satılması, üretilmesi ile taşınmasının yasak olduğu dönemdir. Bu dönemin tanımlayıcı içki yasağı "Prohibition"ın yanı sıra "The Noble Experiment" olarak da biliniyordu. Alkol karşıtı hareketin oldukça kuvvetli baskısı altında 18 Aralık 1917'de ABD Senatosu On Sekizinci Anayasa Değişikliği'ni teklif etti. 36 eyalet tarafından onaylanmasının ardından 16 Ocak 1919'da tasdik edildi, bir sene sonra 17 Ocak 1920'de yürürlüğe girdi. Bazı eyaletler bundan önce zaten eyalet çapı içki yasakları uygulamışlardı.

Sanayi devrimi sırasında işçiler arasındaki en popüler aktivite içki içmekti.
Şehirlere akın eden yeni işçi nüfusu, iş çıkışı içki içmek için salonlarda toplanıyor ve daha sonra evlerine gidiyordu.
Alkol, aile içi şiddet gibi büyük sorunlara sebep oluyordu.
Yoksulluk, aile içi şiddet, yeni ortaya çıkan hastalıklar… Alkolün bu durumlara yol açıyordu ve bu yüzden Amerika’da alkol karşıtı gruplar gittikçe çoğalıyordu. Bu gruplar arasında dini gruplar, kadın örgütleri ve sağlıkçılar başı çekiyordu.

19. yüzyılda ABD’nin bazı eyaletlerinde alkol yasağı uygulanıyordu.
1850’li yıllardan itibaren bazı eyaletlerde içki satışı ve üretimi yasaklanmıştı. 20. yüzyıl itibariyle alkol yasağına dünyadan da örnekler bulabilirdiniz. I. Dünya Savaşı sırasında Rusya’da da alkol yasaklanmıştı.

İçki üreten fabrikalarda çalışan işçiler işsiz kaldı.
1920’li yıllarda etkisini gösterecek olan Büyük Buhran öncesi ABD’de küçük çapta bir işsizler ordusu olmuştu bile.

O dönemler, dünyada alkolün maddi gücünü anlayan hükümetler ekstra vergilerle, üreticileri zorluyorlardı. Hatta yasaklarla sadece Amerika’da değil tüm dünyada 1909-1933 yılları viski üreticiler için en sıkıntılı dönemlerdir.

1880’lerde sayıları 160’dan fazla olan İskoç viski üreticileri, yasak döneminde 40’a düşer. İrlanda’da ise durum daha kötüdür. Geriye sadece 2 üretici kalır.

Ülkenin her tarafında “gizli barlar” yasa dışı içki satışına başladı.
Bu barlar karanlık bodrum katlarında, dans salonlarının gizli bölümlerinde faaliyet gösteriyorlardı. Ülke çapında içki üretimi olmadığı için insanlar evde kendi içkisini üretmeye başlamıştı. Bu barların bazılarında da bu içkiler satılıyordu.

Hatta kokteyller de bu dönemde yaygınlaşmıştı.
Polis baskınlarında ellerinde alkolle yakalanmak istemeyen insanlar polislere “komiserim meyve suyu, valla” diyecekleri için midir bilinmez, bu barlarda kokteyller oldukça popülerdi.

Evde alkol üretimini de durdurmak isteyen hükümet, endüstriyel alkolün tüketimini önlemek için alkolün içine zararlı kimyasallar eklenmesini istedi.
Ne kadar tanıdık geliyor değil mi? *

İşte bu noktadan sonra ülkeye yurt dışından kaçak yollarla alkol sokan suç örgütleri gittikçe büyüdü.
Kendilerini “mafya” olarak da biliyoruz. Al Capone, Lucky Luciano ve Dutch Schultz gibi ünlü mafyalar bu dönemde kaçak alkol satışından elde ettikleri gelirlerle büyüdüler.

Gittikçe güçlenen mafya polislere ve siyasilere rüşvet veriyordu.
Bu sayede kimse onları denetleyemez oldu. Kendi siyasilerini ve polisini yaratan mafyalar ABD içinde gittikçe güçlenecekti. Hatta John F. Kennedy’nin ölümünde mafyanın parmağı olduğu bile söyleniyor. Sen alkolü yasaklayacağım derken 50 yıl içinde başkan öldürecek güce erişecek örgütler yarat, olacak iş değil.

Mafyalar güçlendikçe suç oranı ve yolsuzluk gittikçe artıyordu.
Bir de üstüne Büyük Buhran gelince tam anlamıyla bir çöküş yaşandı. Ülkede zaten alkol yasağını denetleyecek kadro hep yetersizdi. Büyük Buhran dönemindeki işsizlikten sonra zaten denetleyecek kimse kalmamıştı. Alkol tüketimi 30’lu yılların başında gittikçe arttı.

ABD’nin de yeni vergilere de ihtiyacı vardı.
Bu yüzden 1933 yılının başlarında alkol, kısmen serbest bırakıldı ve vergisinden gelir elde edilmeye başlandı. Aynı yılın sonunda da yasak tamamen kalktı. Yasağın ABD’ye hem ekonomik hem de sosyal olarak büyük zararları oldu.

ABD, bu yasağın açtığı sorunlardan ders almış olacak ki bir daha ülke çapında bu denli büyük bir yasak uygulanmadı.

* Türkiye'de 1999'da 70'lik Yeni Rakı 3,5 TL, asgari ücret 93,6 TL imiş. 2022 yılı Ocak ayında ise aynı rakı 249 TL, asgari ücret 4.253 TL. Rakının artış oranı %7014. Asgari ücretin artış oranı ise %4443. Bir asgari ücretle 1999'da 27 rakı alınabiliyorken şimdi 17'ye düşmüş. (2019'da 14 imiş. Asgari ücrete yapılan zamla 3 şişe kazanılmış.) Sonuç: Her gün sahte içkiden ölüm haberleri. Üstelik vergi kaybı da cabası. Sanırım 70'lik rakının maliyeti 50 TL'yi geçmez. 70'likten yaklaşık 8 duble çıkar. Her duble 31 liraya denk geliyor. Afiyet olsun!

Site üyelerimize ve misafirlerimize güzel bir pazar günü ve zevkli çözümler diliyorum.

Günaydın Sayın Aksay, açılış yazınız için teşekkürler. Kitap kazanan arkadaşlarımı kutluyorum. Herkese mutlu pazarlar kolay gelsin

SS-1/1 BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU

[size=35]Bedri Baykam      YA-1/1 BEDRİ BAYKAM[/size]

erte ne demek?

[list="box-sizing: border-box; margin-right: 0px; margin-left: 0px; padding-right: 0px; padding-left: 25px; color: rgb(51, 51, 51); font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, 'Segoe UI', Roboto, Oxygen-Sans, Ubuntu, Cantarell, 'Helvetica Neue', sans-serif; font-size: 18px; line-height: 28.8px;"]
[*]Bir günün veya olayın arkasından gelen zaman.

[*]Gelecek şafak, şafak sökme zamanı.    SS-2/4 ERTE

[/list]

huda ne demek?

[list="box-sizing: border-box; margin-right: 0px; margin-left: 0px; padding-right: 0px; padding-left: 25px; color: rgb(51, 51, 51); font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, 'Segoe UI', Roboto, Oxygen-Sans, Ubuntu, Cantarell, 'Helvetica Neue', sans-serif; font-size: 18px; line-height: 28.8px;"]
[*]Doğru yol gösteren, hidayet eden.

[*]Rabb. Sahib. Cenab-ı Hak. Halık.

[*]Aldatma, düzen, mekir.

[*]Hile, oyun.

[*]Tanrı.   YA-8/1 HUDA

[/list]

SS-2/2 DEGU

Günleriniz ve yürekleriniz güneş gibi hep aydınlık olsun.
Sevgili AKSAY açış paylaşımınız için çok teşekkürler.
Kitap kazananları kutlarım.
Tüm dostlara zevkli çözümler,sağlık,huzur ve mutluluklar dilerim.
Sevgi ve saygılarımla...

[size=46]Diyalektoloji - DialectologyDiyalektoloji (kimden Yunan διάλεκτος, Dialektos, "konuşma, lehçe"; ve -λογία, -logia) dilbilimin bilimsel çalışmasıdır SS-3/2 DİYALEKTOLOJİ[/size]

YA 9/2 KAUR 

Sihizm

Tüm erkeklere Singh soyadı verilir ve tüm kızlara Kaur soyadı verilir

Y.A.15.1.

SS-4/1 MARKKA

SS-4/2 ARP

SS-5/3 UKEMİ

temessül ne demek?

[list="box-sizing: border-box; margin-right: 0px; margin-left: 0px; padding-right: 0px; padding-left: 25px; color: rgb(51, 51, 51); font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, 'Segoe UI', Roboto, Oxygen-Sans, Ubuntu, Cantarell, 'Helvetica Neue', sans-serif; font-size: 18px; line-height: 28.8px;"]
[*]Benzeşme.

[*]Özümleme.

[*]Bk. özümlenme

[*]Bk. özümleme

[*]Benzeşmek. Cisimlenmek.SS-7/2 TEMESSÜL

[/list]

SS-7/3 PİETA

SS-8/1 KALE

Hakan Kayar'ın mesajı:
SS:9/4
"Püskül" sorusu yanlıştır.
Doğrusu "Hinduizm dininde peygamberlik" olacaktı.
Bu soru hatasından ötürü tüm bulmaca severlerden özür dileriz.

Y.A.3.1

Ahşap Perdeler  SS8/2 TARABA

Ahun Nedir ? Ahun Ne demek ?

Delik, yarık. Lağam.    SS-9/5 AHUN

SS-10/1 ARANY

YA-19/2 MEZRU

YA-20/1 HEİMİN

Y.A.6.1

Orta Afrika' ya özgü, manyok kökünden yapılan çok sert bir içki...

Rutuku,     SS11/2 RUTUKU

Gramatikos nedir ne demek

Gramatikos nedir Gramatikos; Tarih alanında kullanılan bir kelimedir. Tarih terimi olarak anlamı: Padişah divanında, Rumca olarak yazılan belgeleri kaleme alan Rum yazman.


Kaynak: https://nedir.ileilgili.org/nedemek/gramatikos    SS-13/2 GRAMATİKOS

SS-14/2 SULUİN

S.S.5.2