10 TEMMUZ 2022 CUMHURİYET PAZAR BULMACASI SAYI : 1892

Din şehit ister Asuman kurban, 
Her zaman her tarafta kan kan kan. 
                                        Tevfik Fikret

Herkese merhaba,
Bilindiği gibi bugün Kurban Bayramı'nın 2. günü. Yıllardır Kurban Bayramı'nın ekonomik boyutu ile ilgili bir makale yazma isteğim var. Ancak geniş çaplı bir araştırma gerektiren bu projeyi hayata geçiremedim. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) sitesinden aldığım aldığım şu rakamlar sizi düşündürecektir: “Ülkemizde 4 günlük bayram döneminde kesilecek büyükbaş hayvan sayısı 102 ülkenin sığır, küçükbaş hayvan sayısı ise 136 ülkenin koyun varlığından daha fazla olacak”. Ki bu rakamların yer aldığı yazı 20 Ağustos 2018'e ait. Pandemiyi tam atlatamamış, hayvancılıkla ilgili türlü sorunlarla boğuşan ülkemizde et fiyatları malumunuz. İzlediğim bir belgeselde ameliyathaneyi andıran modern mezbahalarda hayvanlar kesildiğinde sadece omuriliklerinin atıldığını öğrenmiştim. Kurban Bayramları'nda heba edilen varlıkların yanında, etlerin korunması için harcanan enerji de cabası. Daha fazlasını makaleme saklıyor, bu hafta sizi "kurban"a farklı açıdan yaklaşan iki yazıyla baş başa bırakıyorum. 

TANRILAR KURBAN İSTİYOR!
Yıllardır tartışılan bir konu Kurban Bayramı. Ancak buna Müslümanların adeti ya da yeni neslin eleştirisi diye bakmamak gerek. İnsanlık tarihindeki en eski geleneklerden biridir insanın Tanrı’ya kurban adaması. Çıkış noktası da İslâm aleminin de bildiği gibi fakirlere yardım etmek değil, doğrudan Tanrı’nın kendisine armağandır.

“Fakirlere yardım amaçlı kesiyoruz kurbanı” diye düşünmek de aslında kapitalizm ruhu ve onların en büyük yardımcılarından dinsel ahlak yansıması. Zira kurbanın temeli doğrudan “kızgın” Tanrı’yı hoşnut etmekten gelir.

Kurban kesme geleneği Semavi dinlerde vardır. Ancak başlangıcı çok daha eskilere dayanır. Paganlar’da kurban “Tanrı’ya sunak” olarak geçerken, Yunan çok tanrılı dinlerinde “Kurtulmalık” olarak bilinir. Yani günahlarınız karşılığında Tanrı’ya verilen bedel, Tanrı’nın gönlünü almak için ona bahşedilen adak. Homeros’un İlyada’sında Akhalar ve Troyalılar, kendilerine yardım etmesi için çeşitli tanrılara kurbanlar adar, kurtulmalıklarda bulunur. Ardından kurtulmalığı veren kişinin davet ettiği kişiler tarafından tüketilirler.

Kısacası kurban kesenlerin, yani “Müslümanların” kendilerini eleştiren kişilere “inancıma saygı duymuyorsun!” diye “saldırması” pek de mantıklı değil. Zira bahsettiğim gibi, kurban kesmek İslâm’a özel bir “farz” değil. Kurbanı eleştiren kişiler de (pek bilmeseler de!) kökeni çok daha eskilere, hatta milattan öncelerine dayanan bir “geleneği” eleştiriyor.

Daha da önemli olan ise, artık bilgi çağında yaşıyor olmamız. Eğer ki amaç gerçekten fakirlere yardım etmek ise, bu çok daha kolay şekillerde yapılabilir. Örneğin, kurban kesen kişiler sahip olduğu malların 1/40’ını zekat olarak fakirlere dağıtırdı. Ancak şu yaşıma kadar ben böyle biri(leri)ni duymadım da, görmedim de. Mesela, 200.000 TL’lik malvarlığı olan birinin 5.000 TL’sini her sene fakirlere dağıtan birini görmedim. Oysa zekat vermek İslâm’ın farzlarından biriyken, kurban kesmek değildir. Birini yapıyoruz ama diğerini yapmıyoruz.

Ancak kurbanını kesip, (en azından Cuma) namazlarını geçirmeyen ama buna rağmen de birikimlerini faize yatıran çok insan tanıdım. 4 duvar bir evi paylaşamadıkları için araları bozulan, küsen, konuşmayan kardeşler, akrabalar tanıyorum. “Fakirler” için de “Çalışsın, sürünmesin, bana ne!” diyen de bir sürü insan tanıdım. Bu kişiler de “dinsiz” falan değil, her gün sokakta gördüğümüz, “Müslüman” geçinen ülkemin o “kutlu” insanları. Bu sebeple de her eleştiri yapanı “pis ateist, dinsiz” diye eleştirmeden önce aynaya bakıp, özeleştiri yapmak lazım.

Mesele hayvanların kesiliyor olması da değil. Hâli hazırda her gün mezbahalarda binlerce hayvan kesiliyor. Bunu eleştiren herhangi biri olduğunu sanmıyorum. Vegan kesim hariç. Mesele milyonlarca insanın, “ibadet” adı altında milyonlarca hayvanı, acemice, hayvana da eziyet ederek kesmesi. Üstelik bunun da doğru olduğunu düşünmesi, dini inancını yenileyerek kendisini makbul hissetmesi ve ardından tutarsızlıklarla dolu hayatına geri dönmesidir…

Önder Durmuş

Kaynak:
https://www.onderdurmus.com.tr/kurban-bayrami-tanrilar-kurban-istiyor/

KANLA “ARINMAK”
Her gün kesilen binlerce hayvan “kurban” olarak adlandırılmazken neden bazı durumlarda hayvan kesimi bir ritüele dönüşür ve “kurban” olarak kabul edilir? Öncelikli olarak tek tanrılı dinlerin kitaplarında, “dünya insan içindir ve insana sunulmuştur” görüşü egemendir. Fakat dini söylemler, bilimin ve gelişime açık olan insan aklının sınırını, Yaratıcıyı sorgulama noktasına kadar çizer. Kurban geleneği ise insanın yaratıcı olarak kabul ettiği varlığa teşekkürü/yakarışıdır ve sorgulanmaksızın yapılır.  Günümüzde hayvan kurban etme geleneği sadece bayramlarla sınırlı değildir. Örneğin düğünlerden önce ilkel kırmızı kurdele geleneğine ek olarak kurban kesilmektedir; kan, bakire olarak temsil edilen kadınla metaforlaştırılır ve tanrıya sunulur. İslam öncesi dönemde Araplar arasında âdet olan ve İslamiyet ile meşrulaşan Akîka kurbanı (Arapçada akîka: yeni doğan bebeğin ilk saçları) cinsiyetçiliğe de işaret eder; nitekim doğan bebek erkekse iki, kızsa bir kurban kesilir. Talan edilen doğaya bakılmaksızın yapılan inşaatların bitiminde de kurban kesilmektedir. Kurban kanının alna sürülmesi “temizlenme, aklanma, arınma” gibi sembolik anlamlar taşı. Çok arzulanan bir olayın gerçekleşmesi için de çeşitli adaklar sunulur. Kısacası dinsel çerçeve, her şeyi tanrı için ve tanrı adına yapılıyormuş gibi göstermek suretiyle her türlü kan akıtma eylemini meşru kılar. Belli bir dine inanan topluluklar, inandıkları dinin emrettiği ya da yasaklamadığı gıdalarla beslenir, et endüstrisi de buna bağlı olarak gelişir. Dolayısıyla sosyal hiyerarşi, sermaye, gelenek, aile, politika —kısacası yürürlükteki sosyal sistem— ile bağlantılı hale gelen kurban kesme ritüelinin özündeki “kan ritüeli” niteliği maskelenmiştir.

Güncel olaylara bakacak olursak, Ocak 2020’de Hindistan’da Hinduizm inancına sahip Subhoban Rana, 12 yaşındaki kız kardeşini öldürerek, onu Hindu savaş tanrıçası Durga için kurban ettiği gerekçesini öne sürmüştür.  Yine geçtiğimiz Mayıs ayında Cuttack kentinde Tanrıça Brahmani Tapınağı’nda çalışan Sansari Ojha adlı din görevlisi,  Covid-19’u bitirmesi dileğine karşılık Saroj Kumar Pradhan isimli bir kişinin başını baltayla keserek onu ‘tanrıya kurban vermiştir’. Bu kurban ritüelleri, Müslümanların kurban bayramında ya da adak törenlerinde yaptıklarından özünde farksızdır; hepsinde kan dökmek için öne sürülen gerekçeler aynı iptidai inançlardan beslenir. Hepsi de bir şekilde kişilerin ibadetinin bir parçasıdır; inanılan tanrı ya da tanrılar için yapılır. Bu, söz konusu eylemi, ne kadar gaddarca olursa olsun, toplumun gözünde dokunulmaz ve sorgulanamaz kılar. 

Başka canlıları öldürerek cennette yer kapacağını hayal etmek, inananlar için büyük bir ahlaki hezeyandır. Kan akıtma eylemini zorunlu kılan kurban ritüelinin, doğanın bir parçası olduğu halde kendisini onun efendisi sayan insana uzun vadede “huzur” ve “yardımlaşma” getirmesi söz konusu değildir. Bu konuyla ilgili Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın ikinci kez kılıçla çıktığı hutbede, “Kurbanlarımız bize emanettir. Onları incitmeyelim. Şefkatli ve özenli davranalım.” demesi de, sokakları kana bulayan bu ilkel katliam geleneğini aklayamaz. Pisagor’un yüzyıllar önce söylediği gibi: “İnsan, aciz varlıkları acımasızca yok ettiği sürece sağlık veya barış yüzü görmeyecektir. Çünkü insanlar hayvanları katlettiği sürece birbirlerini de öldürecektir. Cinayet ve acı tohumları eken, sevinç ve sevgi biçemez.”

Kaynak:
https://www.ateizmdernegi.org.tr/blog/2020/08/01/kanla-arinma/


Fotoğraf: Bangladeş’in başkenti Dakka sokaklarından, Kurban Bayramı'nın ikinci günü (2016).

Herkese güzel bir pazar günü ve zevkli çözümler diliyorum.

Günaydın Sayın Aksay, açılış yazınız için teşekkürler. Kitap kazanan arkadaşlarımı kutluyorum herkese kolay gelsin, mutlu pazarlar

SS-1/1 İDİL BİRET

SS1/2 VEBA

Mula Nedir ? Mula Ne demek ?

Karaağaç
SS-2/1 MULA

SS-2/2 BALAT

hibrit anlamı İng. hybrid
1. Melezleme veya melez çaprazlaması sonucu meydana gelen canlı.  SS-3/2 MELEZ

[th]Yönetmen[/th]

Ali Özgentürk         SS5/1 AT

Tipo baskı , rölyef baskı tekniğidir. bir baskı presi , birçok kopyanın, mürekkepli, yükseltilmiş bir yüzeyin yapraklara veya sürekli bir kağıt rulosuna tekrar tekrar baskısı ile üretildiği işlem.Wikipedia  site:tr2tr.wikiSS-7/3 TİPO

SS-9/1 NAR

meşk anlamı
is. esk. 1. Bir öğretmenin, aynısını yazmaları için öğrencilerine verdiği yazı örneği. 2. Yazı veya müzikte alışmak ve öğrenmek için yapılan çalışma, el alıştırması. 3. Yazı veya müzik dersi.   SS-9/3 MEŞK

SS-11/2 KELLE

SS-12/2 FADO

SS-14/3 NİSAN

SS-14/4 DEMRE

SS-15/4 MAD

Günleriniz ve yürekleriniz hep aydınlık olsun.
Sevgili AKSAY açış paylaşımınıza çok teşekkürler.
Kitap kazananları kutlarım.
Tüm dostlara zevkli çözümler,sağlık,huzur ve mutluluklar dilerim.
Sevgi ve saygılarımla..

SS-16/1 ARTVİN

SS-16/1 RAHİBE

SS-17/4 ALİ

SS-20/1 HAYDARPAŞA

YA-1/1 İMİTASYON

YA-2/4 KARTELA

tey anlamı
Düğün eğlencesi.  YA-3+ TEY

YA-4/1 LABİRENT

YA-4/3 AVA

YA-6/1 İBRİŞİM

YA-7/2 EMİN ONAT

YA-8/4 İSA

Y.A.7.1

ASI GENÇLIK VE JAMES DEAN,Asi Gençlik (Rebel Without a Cause), yönetmenliğini Nicholas Ray'in üstlendiği 1955 yapımı bir Amerikan gençlik filmidir. Başrollerinde James Dean ve Natalie Wood'u izlediğimiz bu filmde, büyümenin getirdiği sorunlarla boğuşan, asi ve isyankar bir genç olan Jim'in (J. Dean), yeni taşındığı kasabada kendisi gibi sorunlar yaşayan Judy (Wood) ile olan hikayesi anlatılmaktadır.  YA-9/2 ASİ

S.S.4.1

YA-9/3 BAYKUŞ