25 EYLÜL 2022 CUMHURİYET PAZAR BULMACASI SAYI : 1903

Herkese merhaba,
Komşumuz İran'da yine isyan başladı. Çocukluğumun 8 yılı İran - Irak Savaşı'nın haberlerini dinlemekle geçti. Zaten kendimi bildim bileli komşu ülkelerde hareketlilik hiç bitmedi. Hiçbiri doğru dürüst istikrara kavuşamadı. Söz konusu ülkelerin politik ve ekonomik durumu kuşkusuz ülkemizi de etkiledi. Ülkemizin uğraştığı sorunların doğrudan olmasa da dolaylı sebeplerinden birisi, her açıdan oldukça kötü ülkelerle çevrili olmamızdır. Derler ya "Coğrafya kaderdir." Aşağıda size sunduğum yazı, İran Devrimi'nin 40. yıl dönümü dolayısıyla Euronews'te yayımlanmıştır.



İRAN İSLAM DEVRİMİ

İran'da 1979'da yaşanan İslam Devrimi'nin 43. yıl dönümü kutlanırken bu tarihten sonra dünyaya gelen ve "Devrim'in çocukları" olarak tanımlanan genç kuşak, geçmişten gelen mirası üstlenecek mi?

İran Devrimi’nin üzerinden 40 yılı aşkın zaman geçti ve bu süre İran’ı birçok açından dönüştürdü.

O tarihten günümüze nüfusu iki kattan fazla büyüyerek 80 milyonu aşan İran, yalnızca siyasal rejimiyle değil, ekonomik örgütlenmesi, dış politika anlayışı, toplumsal yapısı ve kimlik tanımlaması itibarıyla da Pehleviler döneminden uzaklaştı.

Geride kalan yıllar, adı dünyada örneğine az rastlanan bir kombinasyonla "İslam Cumhuriyeti" olarak belirlenen rejimin, ülkedeki gücünü tahkim etmesiyle geçti ve rejimin bu ikili doğasının yansımaları her zaman tartışma konusu oldu.

Şah Muhammed Reza Pehlevi'nin devrilmesinden ve İslam Cumhuriyeti'nin ortaya çıkmasının üzerinden on yıllar geçti.

Ancak İranlı birçok genç, devrimin hedeflerine ulaşamadığı konusunda hemfikir.

Farzad Farahani isimli 22 yaşındaki bir üniversite öğrencisi, "Bazı hedeflerimiz vardı ve hala bu hedeflerin doğru olduğuna inanıyoruz. Taleplerimiz vardı ve hala bu taleplerin adil olduğunu düşünüyoruz. Fakat biz o taleplerimiz için sesimizi yükselterek büyürken 'devrim' bu isteklerimizi yerine getiremedi." sözleriyle rejime tepki gösterdi.

Devrim ile İran'da ekonomik, sosyal ve eğitim alanlarında ilerleme sağlanması hedefleniyordu. Hatta monarşiye karşı isyanın öncüleri halka, petrolden pay vermeyi de vaat etmişti. Ancak şimdilerde kimileri ekonomik durumun olması gerekenden çok daha kötü seviyede olduğu kanısında.

Gelir eşitsizliğinin ve hemen her alanda hak ve özgürlükler konusunun tartışıldığı dinamik İran toplumunun taleplerinin, devrim ilkelerinin dar bir yorumuyla karşılanması imkansız gibi görülüyor.

"Ekonomik durum çok kötü." diyen Kimia Zakeri isimli 20 yaşındaki bir kız öğrenci, "Babam savaşa gitmiş ve yaralanmış. Canını dahi feda etmeye hazırdı ve İmam Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi çok severdi. Ailem artık çok mutsuz. Ekonomik durumun çok daha iyi olması gerektiğini düşünüyorlar. İnsanların inancı de eskiye göre artık çok daha azaldı." diye konuştu.

Gençlerin bir kısmı ise bardağın dolu tarafından bakmayı tercih ediyor ve Şah'ın devrilmesinden bu yana bazı olumlu değişikliklerin olduğunu belirtiyor.

Muhammed Ahadi, "İnsanların oy kullanma hakları yoktu." diyor.

"Şah ne derse o oluyordu. Onun sözlerinin yerine getirilmesi gerekiyordu." diyen 25 yaşındaki aşçı Muhammed Ahadi, "Ancak geride kalan yıllara baktığımızda; füze ve nükleer teknolojimiz bir yana, Orta Doğu ve dünyada elde ettiğimiz başarılarımız dünyanın dört bir yanında konuşuluyor."

Diğer yandan toplumun devrimden sonra daha eşit haklara sahip olduğu da belirtiliyor. Bugün, neredeyse tüm İranlılar okuma yazma bilirken hükümet istatistiklerine göre, 1976'da nüfusun sadece yüzde 47'si bu orana sahipti. Kadınlar dahil eskiye göre yüksek öğrenime devam etme oranları artık çok yüksek.

Bununla birlikte İranlı gençler arasında işsizlik oranı yüksek. Gençler her ne kadar üniversiteden mezun olsa da iş bulmakta zorlanıyor.

Birçok kişinin yüksek lisans ya da doktora yapmak için ülkeden ayrılmanın yollarını aradığını söyleyen 27 yaşında Mania Filum, "İran'da yüksek eğitim almış insan oranı hayli yüksek ama ülkenin ekonomik durumu ortada. Bu nedenle birçok kişi buradan ayrılmak için fırsat kolluyor." ifadelerini kullandı.

İran'da devrimden sonra çok yüksek oranda doğum yaşandı. Çünkü devrimin hemen akabinde aile planlaması klinikleri tasfiye edildi.

Genç İranlılar ağır siyasi gerilim altında yaşadılar. Ancak Tahran'ın 2015'te Batılı ülkelerle nükleer anlaşmaya varmasının ardından kısa süren bir ferahlama süreci görüldü. Bununla birlikte yaptırım altında olmayan (özgür) İran dönemi, ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de nükleer anlaşmadan çekilmesiyle yeniden eski günlere döndü.

İranlı gençlerin bir kısmı, ülkelerinin yaşadığı ekonomik krizden doğrudan ABD'yi sorumlu tutuyor. Onlardan biri de Şayan Mumini.

27 yaşındaki Mumini, "Amerika, Orta Doğu'ya hakim olmak istiyor ama bunu başaramıyor. Şimdi bizi dizlerimizin üzerine çöktürmek için gayret ediyor. Ancak başarılı olamayacak." diye ekliyor.

Mania Filum ise Şayan Mumini'nin sözlerine katılmıyor.

Filum'a göre ABD Hiroşima'ya atom bombası attıktan sonra Japonya, ABD ile bağlarını sonsuza dek koparır ve sürekli 'ABD'ye ölüm' sloganları atardı. Ama Japonlar ABD ile irtibatı kesmedi, hatta onlardan faydalandı ve bu da Asya ülkesinin ilerleyip, dünyanın süper güçlerinden biri olmasına katkı sağladı.

"İran öyle değil. Amerika'nın kötü olduğu konusunda ısrar ediyor. ABD kötü ve bizim düşmanımız. İngiltere kötü ve bizim düşmanımız." diyen Mania Filum, bir de soru soruyor; "Bu bağımsızlık ne pahasına? Hayatımızın daha kötü ve altüst olması pahasına mı?"

İran'da bazı çevreler cumhuriyetin şeriat kurallarının tahakkümü altında kaldığını savunurken, başka çevreler bilakis ülkede İslami değerlerin aşındığını ve cumhuriyetin, yahut seküler özgürlük taleplerinin gerisinde kaldığını belirtiyor.



Arkadaşlarımıza güzel bir pazar günü ve zevkli çözümler diliyorum.

Günaydın Sayın Aksay, açılış yazınız için teşekkürler. Kitap kazanan arkadaşlarımı kutluyorum herkese kolay gelsin mutlu pazarlar

SS-17/2 DERT

SAYIN AKSAY AÇILIŞ YAZINIZA TEŞEKKÜRLER.
DOSTLARA GÜNAYDIN. KİTAP KAZANANLARI KUTLUYORUM.
HERKESE KOLAY GELSİN.

SS 1/1 KEL

SS-1/2 MİSAFİR

YA 1/1 KABARTMA
YA 3/1 LALAPAŞA
YA 2/1 ELİT

SS-1/3 SEFER

SS 2/1 ALAKALI
SS 3/1 BİLAHARE

SS 4/ 2 TRETUVAR
SS 3/2 TASAR
SS 2/3 SENATÖR

SS-5/1 PALYAÇO

SS 5/1 PALYAÇO
SS 7/2 İL

idarehane ne demek?

[list="box-sizing: border-box; margin-right: 0px; margin-left: 0px; padding-right: 0px; padding-left: 25px; color: rgb(51, 51, 51); font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, \"Segoe UI", Roboto, Oxygen-Sans, Ubuntu, Cantarell, "Helvetica Neue", sans-serif; font-size: 18px;"][*]Gazete, dergi vb. yayım kurumlarında yazı işlerine bakılan yer, yönetim yeri.SS-5/2 İDAREHANE

[/list]

YA 10/1 İŞTE .......
SS 2/2 İŞ

TRAP Ne Demek: Tiyatroda Sahnedeki Kapak.

Kaynak: https://trap.nedir.org/  SS-6/1 TRAP

Günleriniz ve yürekleriniz hep aydınlık olsun.
Sevgili AKSAY, açış paylaşımınız için çok teşekkürler.
Kitap kazananları kutlarım.
Tüm dostlara zevkli çözümler, sağlık, huzur ve mutluluklar dilerim.
Sevgi ve saygılarımla.

SS-7/1 MAŞ

YA 13/1 AVARE YILLAR

YA 14/2 LATA

SS-9/1 İNKA

SS 7/3 ELAN
YA 16/2 HANIMELİ

SS-10/1 DAİMA

YA 16/2 DENEYİM

SS-13/3 İZEL

SS-14/2 KALAMATA

SS-15/2 ROTA

[size=41]KOBİ TANIMI, NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRMASI,SS-16/1 KOBİMikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri bir milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.SS-16/1 KOBİ[/size]

YA 5/2 AYNİYAT

SS-20/1 POSTANE

Dostlar,
Bilgisayarımın onarımı nedeniyle epeydir görüşemedik. Herkese selamlar, iyi pazarlar.
aşAğıdaki soruları çözemedim:
YA 20/3 NE.EL....
ya 16/1 EN.

YA-1/3 KATİP

NEMELAZIM VE ENE OLACAK

YA-3/1 LALAPAŞA

dare ne demek?
 -

İngilizce - Türkçe

dare anlamı
fiil
1) cesaret etmek
2) meydan okumak
3) kalkışmak
4) cüret etmek
5) riske girmek
6) kafa tutmak  YA-3/2 DARE