13 AĞUSTOS 2023 CUMHURİYET PAZAR BULMACASI SAYI : 1949

Herkese merhaba,
Bugün 13 Ağustos Uluslararası Solaklar Günü. Solaklığın kültürel ve dini geçmişiyle ilgili çok uzun yazı yazmak mümkün. Solakların üstün özellikleri olduğunu sanmıyorum. İnsanların %10'u solaksa bu kadar insanın içinden elbette üstün yetenekli, zeki, güzel (her anlamda) insanlar çıkacaktır. Hatta solakların bazı hastalıklara daha yatkın olduğu bilimsel yönden kabul edilmiştir. 

Sanırım, insanların %90'ı sağ ellerini kullandığından sol elini kullanma bazı dinlerde kınanmış. Solaklık basit bir tabir ile yazı yazarken sağ yerine sol eli kullanmaktır. Dünya nüfusunun tahmini olarak yüzde 10’unun solak olduğu tahmin ediliyor. Sol elini kullanmak tarih boyunca çok sayıda medeniyette kötülük ve uğursuzluk ile ilişkili görülmüştür. Hatta bu düşünce dile de yansımıştır; İngilizcede sağ anlamına gelen “right” aynı zamanda doğru, haklı anlamlarına da gelirken sol demek olan “left” kelimesinin kökeni Eski İngilizcede zayıf demektir. Farsçadan dilimize giren "rast" kelimesi de aslında "sağ" demektir. Aynı kökten gelen "right" kelimesi gibi "doğru" anlamına gelir. Arapça sağ "yemin" kelimesidir. Sol ise kuzey anlamına da gelen "şom" kelimesidir. Uğursuzluk demek iken dilimizde uğursuz anlamında sıfat olarak kullanılır. Şam kentinin adı da buradan gelir. Güneyde olduğu için Yemen ülkesi de adını "sağ" kelimesinden almaktadır. Sol elini kullananlara solak diyoruz da sağ elini kullananlar için bir kelimemiz yok. "Sağlak" kelimesinin sağ elini kullananlar için kullanıldığını duymuşsunuzdur. Ancak bu kelimenin solak karşıtı bir anlamı bulunmuyor.* Zaten sol-ak karşıtı kelimenin sağ-ak olması gerekirdi. 

 Orta Çağ’da solaklar cadılar ve şeytanlar ile bağlantılı oldukları gerekçesiyle baskıya uğramıştır. Çoğu toplum solaklara ayrımcı ve baskıcı davranmış olsa da bunun istisnaları mevcut. İnka medeniyetinde solak insanlara büyük saygı duyulmuş, solakların şans getirdiğine inanılmıştır.

Günümüzde şeytan ya da lanet ile bir tutulmaktan kurtulmuş olsa da solaklar için yaşamı zor hale getiren detaylar mevcut. Tek kişilik masalar, müzik aletleri, makaslar gibi eşyalar sağ elini kullanan yüzde doksanlık kesim için hazırlandığı için solaklar bu eşyaları kullanırken sıkıntı çekebiliyorlar.

Sağ ya da sol el kullanma yüzdesi neden 50-50 değil de 90-10?
Yakın bir zamanda ilk defa solaklık ile ilişkili bir genetik dizilim keşfedildi. Henüz solaklık ve genetik kökenleri hakkında gidecek çok yolumuz olsa da Oxford Üniversitesi’nin araştırması solaklık ve genler arasındaki bağlantıyı göstermesi açısından değerli. Sol elini kullanan insanların beyindeki dil bölgelerini daha aktif kullanıyor. Bir dezavantaj olarak ise solaklar şizofreni gibi ruhsal hastalıklara daha yatkın. Bilim insanları solaklığın hem genler hem de çevresel faktörlere bağlı olduğunu düşünüyor. Queen’s Üniversitesi’nden Peter Hepper bir insanın hangi elini kullanacağının ultrasonla izlenerek tespit edilebildiğini söylüyor. Her on bebekten dokuzu sağ el baş parmağını emiyor ve bu bebekler büyüdükleri zaman da aynı ellerini kullanmaya devam ediyor. “Anne stresli ise bebek solak olur” şeklindeki düşünce ise artık geçerliliğini kaybetti.

İki elini de kullanabilen insanlar mevcut!
İnsanların çok büyük bir kısmında bir el baskın olurken diğer el zayıftır. Şempanzelere baktığımızda ise sağ ve sol ellerini eşit derecede kullandıklarını görürüz. İki elini kullanan insanlar da var, iki elini kullanabilme durumuna “Ambidexterity” deniyor. Latince ambi- : ikisi de ve dexter: favori demek. 70,000,000 insan bu özel yeteneğe sahip – dünya nüfusunun yüzde biri. İki eliyle de yazı yazabilen ambidextrous insanlara Albert Einstein, Nikola Tesla, Benjamin Franklin ve Leonardo Da Vinci’yi örnek verebiliriz. İki elini de eşit ve güçlü kullanabilen insanlar beyzbol gibi el beceri ve kuvvetinin önemli olduğu sporlarda da çok değer görüyorlar.


Arjantin'deki Cueva de las Manos'ta şablonlu eller . Sanat eserinin %90'ından fazlasını sol eller oluşturuyor ve bu da sağ elini kullanmanın yaygınlığını gösteriyor.



13 AĞUSTOS ULUSLARASI SOLAKLAR GÜNÜ
“Left Handers Day” adı ile her yıl 13 Ağustos günü kutlanıyor.
Uluslararası Solaklar Günü, sol elini kullananların benzersizliğini ve farklılıklarını kutlamak için her yıl 13 Ağustos'ta kutlanan uluslararası bir gündür. Gün, ilk olarak 1976'da Lefthanders International, Inc.'in kurucusu Dean R. Campbell tarafından belirlendi.

Uluslararası Solaklar Günü, solaklığı kutlamak ve ağırlıklı olarak sağ elini kullanan bir dünyada solak olmanın avantajları ve dezavantajları konusunda farkındalık yaratmak için oluşturuldu. 

Solaklar da bu günde kendilerini ‘solak olduğu için’ daha  ‘ayrıcalıklı’ görüyor. Hatta tarihteki önemli kişiliklere bakarak kendilerine solaklığın tanrı tarafından sunulmuş bir ‘süper güç’  olduğuna bile inanıyor... Gerçekten de solak insanlar nüfusun genelinde yüzde 10’luk bir azınlık iken, beceri ve zekaları ile bu oranın üzerinde bir performans gösteriyor...

Solakların “zekasını nakde çevirme konusunda” sağ elini kullananlara göre daha başarılı olduğu bugün bilinen bir gerçek. Microsoft'un sahibi Bill Gates ve Apple'ın kurucusu Steve Jobs ile dünyanın en ünlü televizyoncusu sayılan Oprah Winfrey de birer solak. Dünya zenginler listesindeki solakların oranı genel nüfustaki solak oranından 2,5 kat fazla.

SOLAKLAR SPORDA ÇOK BAŞARILI
Solakların sporda daha başarılı olduğu artık olimpik anlamda kabul edilen bir gerçek. Örneğin, ünlü eskrim şampiyonu Race Imboden, olimpiyatlarında 198 sağlak arasından sıyrılarak şampiyon oldu. Dünya futbolunda da en yetenekli ve pahalı yıldızların sol ayaklı olduğunu bilemeyen yok..  Pele, Maradona, Messi gibi... Amerika'da beyzbol oyuncularının en değerlisi olan atıcıların yüzde 25'i solak. En çok kazanan 10 atıcının ise 6’sı solak... Tenisten boksa bireysel sporlarda da solaklar yetenekleri ve ‘rakibe ters gelen’ stili ile öne çıkıyor...

SAKAR DEĞİL ZARİF İNSANLAR
Solaklar yemek yerken görgü kurallarına uyma bakımından da avantajlı. Ortaçağ’dan beri çatalı sağ elle tutmak bir görgüsüzlük işareti. Bu anlamda sağ elle çatal veya kaşık tutanlar aslında daha zor bir iş yapıyor. Mesela, sağ elle yemek yiyenler genellikle eti solla kesip sonra değiştirerek sağ elle yiyor. Solakların ise böyle bir derdi yok. Yani daha şanslılar. Dolayısıyla da doğuştan kibarlar...

SOLAKLAR GÜZEL VE YAKIŞIKLIDIR!
Ünlüler cephesinde de solak olmanın başka bir güzelliği var. Son yıllarda Oscar ödüllerine damga vuran ve gerçek anlamda altın çağını yaşayan Jennifer Lawrence bir solak. Dünyanın en güzel kadınlarından Scarlett Johansonn da solakların cazibe sembolü. Nicole Kidman,  Angelina Jolie, Julia Roberts ve Tina Fey gibi ünlü ve güzel kadınların da solak oldukları için ayrı bir karizmaları bulunduğunu es geçmeyin. Hollywood'un ünlü erkekleri arasında da solaklar baş köşede. Jim Carrey, Tom Cruise, Charlie Chaplin, Robert De Niro, Morgan Freeman ilk akla gelenler...

MÜZİKTE BİRER DAHİLER
Solaklar aynı zamanda müzik dünyasını da sallamış insanlar. Kendileri için özel enstrümanlar üretilir, onlar da bu tasarımları gerçek anlamda 'konuştururlar'. Jimi Hendrix'i ya da Kurt Cobain'i kim gitarsız hayal edebilir...  Paul McCartney,  Justin Bieber, Eminem, Ricky Martin, Sting say say bitmez... (Ekleme, enstrüman kullanması ön planda değildi ama George Michael da bir solaktı.)

GENLERDEN GELEN BİR ÖZELLİK
Solaklık genlerle ve beyinle ilgili bir insan özelliği. Daha doğrusu sadece insana has olmayıp bazı hayvan türlerinde de kendini gösteren biyolojik bir özellik. Solak bir insanla sağlak bir insanın beyinlerinde farklı organizasyonlar vardır. Sağlak insanlarda bu duruma “sağa şift geni” denilen bir gen yol açar.




* Sağlak; ağızlarda "içi boş, kof" demektir.
Fizik Terimlerin Sözlüğü'nde ise şöyle bir anlamı var:
Çembersel ucaylı bir enine dalganın ilerleme yönleci ile açısal devinirlik yönlecinin aynı yönde olması. (Bu cümleden ben de bir şey anlamadım.)

Arkadaşlarmıza güzel bir pazar günü ve zevkli çözümler diliyorum.
Etkinlikler yüzünden bulmaca şablonu geç yüklenebilir.

100 ÜNLÜ SOLAK

Artists
Leonardo Da Vinci
Paul Klee
Michelangelo Buonaroti
Henri de Toulouse Lautrec
Peter Paul Rubens

Actors
Amitabh & Abhishek Bachchan
Drew Barrymore
Kim Basinger
Kenneth Branagh
Pierce Brosnan
Jim Carrey
Charlie Chaplin
Tom Cruise
Robert De Niro
Matt Dillon
Morgan Freeman
Judy Garland
Whoopi Goldberg
Angelina Jolie
Nicole Kidman
Val Kilmer
Lisa Kudrow
Marilyn Monroe
Mary-Kate & Ashley Olsen
Sarah Jessica Parker
Brad Pitt
Keanu Reeves
Julia Roberts
Jennifer Saunders
Sylvester Stallone
Chewbacca the Wookie

Writers
Lewis Carroll
Bill Bryson
Germaine Greer
Berthold Schwartz
Janet Street Porter
Uhland Ludwig

Animation
Matt Groening
Bart Simpson

Comedy
Harpo Marx

Fashion
Jean-Paul Gaultier

Directors
James Cameron
Spike Lee

Music
Benjamin Britten
David Bowie
Celine Dion
Eminem
Kurt Cobain
Noel Gallagher
Bob Geldof
Jimi Hendrix
Annie Lennox
Sir Paul McCartney
Ricky Martin
Sting

Television/entertainment
Melinda Messenger
Magnus Magnusson
Ted Koppel
Paul Daniels
Tim Allen
Jeremy Beadle
Julian Clary
Charlie Dimmock
Loyd Grossman
Ross Kemp
Rik Mayal
Juliet Morris
Nicholas Parsons
Jonathan Ross
Shane Ritchie
Uri Geller
Shawn Michaels

History
Albert Einstein
Jack The Ripper
Napoleon Bonaparte
Julius Caesar
Aristotle
Neil Armstrong
Henry Ford
Marie Curie
Joan of Arc
Helen Keller

Royalty
Queen Mother
Prince William

Politics
Winston Churchill
President George Bush

Sport
Wasim Akram
Sir Bobby Charlton
Diego Armando Maradona
Pele
Paula Radcliffe
Jimmy White
Mark Williams
John McEnroe
Martina Navratilova
Greg Rusedski
Babe Ruth
David Gower

Konuyla ilgili bir şiir:

Günaydın Sayın Aksay, açılış yazınız için teşekkürler. Kitap kazanan arkadaşlarımı kutluyorum herkese kolay gelsin mutlu pazarlar diliyorum

YA-1/1 HARİKA

SS-1/2 AKİRA

Deryalarda oynar kayık Kimi sarhoş, kimi ayık Dünya fani, insan konuk Demlerin süren öğünsün. Yaşar Kemal, Üç Anadolu Efsanesi.SS-1/3 AYIK

SS-2/1 ALİAĞA

SS-4/2 ÇAMUKA

YA-7/1 NUMARA

Semahane nedir, Semahane ne demek

Semahane; kökeni arapça, farsça dillerine dayanır.

• Mevlevi tekkelerinde dervişlerin sema yaptıkları özel bölüm
  
  

Kaynak: https://nedir.ileilgili.org/semahaneSS-5/2 SEMAHANE

Selen nedir, Selen ne demek

Bir nesnenin titreşimlerinin havada dalgalar halinde işitme duyumuza etki yapmasıyla ortaya çıkan ses.

Kaynak: https://nedir.ileilgili.org/selen YA-18/1 SELEN

Selam ve sevgiler.
Sevgili AKSAY açış paylaşımınız için çok teşekkürler.
Kitap kazananları kutlarım.
Tüm dostlara zevkli çözümler, sağlık, huzur ve mutluluklar dilerim.
Sevgi ve saygılarımla.....

[size=31]Çad CumhuriyetiAfrika’nın kuzey ortasında denizlerden uzak bir devlet. Doğusunda Sudan, kuzeyde Libya, batısında Nijer, Nijerya, Kamerun, güneyinde Orta Afrika Cumhuriyeti yer alır.SS-6/3 ÇAD[/size]

SS-7/1 ERENER

Vefa Lisesi önü... 50’lerYA-16/2 VEFA

SAYIN AKSAY AÇILIŞ YAZINIZA TEŞEKKÜRLER.
DOSTLARA GÜNAYDIN . KOLAY ÇÖZÜMLER.
KİTAP KAZANANLRI KUTLUYORUM.

S.S.1.4

S.S.1.1

S.S.2.3

SS 3/4 IRABİLİM

YA-14/2 KARS

S.S.2.2

ARİ sıfat,eskimiş Çıplak-Arınmış, soyutlanmış-isim İran'dan geçerek Kuzey Hindistan'a yerleşen halk veya bu halktan olan kimse

Y.A.10.1

S.S.3.1

Y.A.2.1

YA-3/2 MURANA

S.S.3.2

YA 20/1 HAMEL

S.S.3.3
Türk Hava Yolları'nın uçuş numarası (TK) biniş kartı üzerinde yazılıdır.

S.S.4.3

YA 4/1 LESEPASE

YA-5/1 AĞLASUN

SS 9/1 NEMA

S.S.4.4 Elenmiş, seçilmiş olan.Çeyrek sona katılacak sporcu ve takımları ayırmak için düzenlenen seçme yarışı. Elemek işi.Birkaç eşitliği birlikte kullanarak bir değişkeni aradan yok etme. Belli gözenekteki (mesh) elekler kullanılarak istenilen çok küçük boyuttaki maddenin elde edilmesi için yapılan işlem. Daha büyük parçacık veya maddelerin esas maddeden eleme suretiyle ayrılması işlemi.

YA-5/2 MANİLA

S.S.6.2